Czy czytając książki rzeczywiście stajemy się lepszymi ludźmi?

Bez wątpienia czytanie może być bardzo przyjemne, ale czy w czasach, w których bardziej liczy się nadążanie za informacjami, dzięki którym mamy szansę lepiej zrozumieć zmieniający się w oka mgnieniu świat czytanie długich, barwnych powieści nie jest przypadkiem po prostu zbędne? Książki wprawdzie informują nas o jakichś ważnych wydarzeniach, ale czy media nie robią tego lepiej i szybciej? Współcześnie przewaga informacyjna jest w zasadzie elementem niezbędnym do osiągnięcia życiowego sukcesu. Czy zatem nie przeceniamy już trochę książek i niesłusznie próbujemy wmówić młodym pokoleniom, że czytanie rozwija? 

Uczeni od dawna zadają sobie podobne pytania. Jednym z pierwszych był zresztą sam Platon, mimo, że raczej nie żył w czasach szumu informacyjnego. Pisał, że czytanie tragedii czy prozy jest po prostu pouczające. Niektórzy jego następcy twierdzili nawet, że niektóre powieści pomagały przebudzić się moralnie całym społeczeństwom, wzniecić rebelie czy stanowić zaczyn do reform społecznych, albo po prostu dostrzec inny punkt widzenia jakiegoś problemu. 

Współcześnie nauka również stawia podobne pytania i próbuje dociec czy czytanie rzeczywiście rozwija, a jeśli tak, to jakie umiejętności i jaki rodzaj literatury jest najbardziej dla człowieka wartościowy. 
Balt i Velkamp (2013) z Uniwersytetu w Amsterdamie opublikowali wyniki badań pokazujące, że osoby czytające literaturę piękną wykazują więcej empatii (więcej zaangażowania emocjonalnego i poznawczego), niż osoby czytające np. literaturę faktu. 
Inna naukowa publikacja - Castano i Comer-Kidd'a (2013) z The New School for Social Research w Nowym Jorku również przemawia za przewagą czytania właśnie literatury pięknej. Badacze przypuszczali, że w wielu powieściach, w których barwna narracja koncentruje czytelnika na wewnętrznych przeżyciach i myślach postaci może mieć naukowe powiązanie z tzw. teorią umysłu, czyli dysponowaniem systemem pojęć, dzięki którym możemy wnioskować o stanach mentalnych innych osób i tym samym lepiej rozumieć świat społeczny (social understanding). Castano i Comer-Kidd'a przeprowadzili eksperyment, który wykazał, że osoby, które czytały najpierw fragmenty powieści z gatunku literatury pięknej poradziły sobie lepiej z zadaniami ,,teorii umysłu'' (głównie zadanie poznawcze), niż osoby czytające ustępy literatury faktu, literatury popularnonaukowej, czy te, które nie dostawały do przeczytania żadnych tekstów.  Innymi słowy czytając literaturę piękną możemy stać się bardziej zdolni do wczuwania się w cudze umysły, a co za tym idzie, usprawniać swoje kompetencje społeczne.

Inni naukowiec - Dan Johnson z Uniwersytetu w Waszyngtonie i Lee zadał sobie jeszcze inne pytanie - czy czytanie literatury pięknej może zmieniać spostrzeganie stereotypów rasowych? Jego badanie - przełomowe w tej dziedzinie wykazało, że osoby, które dostawały teksty o tematyce rasowej, pełne barwnej narracji (historia muzułmańskiej wdowy, której mąż Arab zginął w ataku terrorystycznym na World Trade Center 11/09) znacznie częściej zmieniały ocenę i spostrzeganie różnic rasowych i rewidowały swoje stereotypy, niż osoby, które dostawały jedynie streszczenie tej samej historii. To pionierskie badanie, które pokazało wpływ czytania literatury pięknej na jednostkową ocenę granic i podobieństw rasowych i stanowi kolejny dowód na to, że aby zwiększać społeczną empatię, wrażliwość, czy pluralistyczne widzenie świata, należy najprawdopodobniej promować....czytanie literatury pięknej. 

Źródła:
1)http://www.3quarksdaily.com/3quarksdaily/2014/01/do-good-books-improve-us.html
2)http://www.3quarksdaily.com/3quarksdaily/2014/04/does-literary-fiction-challenge-racial-stereotypes.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+3quarksdaily+%283quarksdaily%29&utm_content=FaceBook
3) https://www.sciencemag.org/content/342/6156/377
4) http://www.nature.com/ng/journal/v36/n11s/full/ng1435.html
5) http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/01973533.2013.856791#.U2hTZoF_s8Q
6) http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0055341